Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Escoubo-d'iero
Verbascum blattaria
Scrophulariaceae
Autre noum : Erbo-dis-arno.
Noms en français : Molène blattaire, Herbe aux mites.
Descripcioun :L'escoubo-d'iero trachis dins lis ermas e sus lou limas en ribo de ribiero. A de fueio bèn verdo e dentado, de cop tacado de vióulet, sènso péu en floucoun au contro de la maje-part di fatarasso (a pamens de péu glandulous). Se recounèis peréu à si flour, gaire sarrado, e dis estamino vióuleto pourtado pèr de pecou pulèu long.
Usanço :Escoubo-d'iero, erbo-dis-arno, porto li mémi noum que lou bouioun-blanc. Es uno planto amaro qu'èi pas manjadisso. Acampo li porc-de-sant-Antòni (blata en latin) ço que i'a douna lou noum. Sabèn pas rèn en raport emé lis arno. Pèr escouba l'iero se pòu coumprendre.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Verbascum
Famiho : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 3,5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ermas
- Camin
- Ribiero
- Colo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : TM
e CO
Ref. sc. : Verbascum blattaria L., 1753